Η Παγκόσμια Ημέρα Ψυχικής Υγείας γιορτάζεται κάθε χρόνο στις 10 Οκτωβρίου, προκειμένου να ευαισθητοποιήσει την κοινή γνώμη για τα ψυχικά νοσήματα.
Οι ειδικοί κάνουν λόγο για μία παγκόσμια «επιδημία» ψυχικών διαταραχών, επικαλούμενοι τα στοιχεία του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας. Ο αριθμός των πασχόντων από κατάθλιψη, ξεπερνά παγκοσμίως τα 154 εκατομμύρια, ενώ ως το 2020 θα είναι η δεύτερη αιτία θανάτου παγκοσμίως. Οι πάσχοντες από σχιζοφρένεια είναι 25 εκατομμύρια, ενώ 95 εκατομμύρια υποφέρουν από διαταραχές σχετιζόμενες με κατάχρηση αλκοόλ.
Οσον αφορά τη χώρα μας και σύμφωνα με πανεπιστημιακές έρευνες, μόλις το 80% όσων πάσχουν από κατάθλιψη αναζητούν βοήθεια και λιγότερο από το 50% προσφεύγει στη στήριξη του ιατρού. Ένα 10 με 12% του συνόλου του πληθυσμού όλων των ηλικιών πάσχει από ψυχικές ασθένειες. (Πηγή: ΣΑΝ ΣΗΜΕΡΑ)
Ψυχική υγεία και η δύσκολη Εφηβεία
Στην αρχή της εφηβείας, περίπου στα 12-14 χρόνια, η κυρίαρχη ψυχολογική διεργασία είναι η κίνηση προς την ανεξαρτητοποίηση και την αυτονομία , απαραίτητη για να μπορέσει να περάσει στο επόμενο εξελικτικό στάδιο. Αυτή η τάση χαρακτηρίζεται από την ανάγκη και τον αγώνα του έφηβου να βρει ταυτότητα, από την εύκολη αλλαγή διάθεσης, την ένδειξη λιγότερης τρυφερότητας προς τους γονείς και περιοδική αγένεια. Ο έφηβος αντιλαμβάνεται ότι οι γονείς δεν είναι τέλειοι και εντοπίζει τα σφάλματα τους, ενώ οι φίλοι και οι συνομήλικοι αποκτούν μεγαλύτερη επιρροή κυρίως πάνω στα ενδιαφέροντά του και στο στυλ ντυσίματος. Ακόμη η περίοδος αυτή χαρακτηρίζεται από επαναστατικότητα, αύξηση στις συγκρούσεις με τους γονείς, επιλογή διαφορετικών προτύπων και ταύτιση με αυτά και ενδιαφέρον για το σεξ.
Το επόμενο εξελικτικό στάδιο των 14-17 ετών χαρακτηρίζεται από παράπονα ότι οι γονείς εμποδίζουν την ανεξαρτησία, ενασχόληση με τον εαυτό που μπορεί να περιλαμβάνει υψηλές απαιτήσεις από τον εαυτό του που δεν είναι ρεαλιστικές και μπορεί να συνοδεύεται ταυτόχρονα από αισθήματα χαμηλής αυτοεκτίμησης. Υπάρχει ιδιαίτερη ανησυχία για την εξωτερική εμφάνιση και το σώμα του, απόσυρση των συναισθημάτων προς τους γονείς και μειωμένη γνώμη για αυτούς, προσπάθειες να κάνει νέους φίλους με μεγάλη έμφαση στην ομάδα των συνομηλίκων που συναναστρέφεται και ακόμη και περίοδοι λύπης, καθώς υφίσταται απώλεια με την απομάκρυνση των γονιών.
Τέλος, στο στάδιο 17-19 ετών υπάρχει σταθεροποίηση της προσωπικής ταυτότητας, περισσότερο χιούμορ, μειωμένη παρορμητικότητα, μείωση των συγκρούσεων με τους γονείς, ενδιαφέρον για σχέσεις, επιλογή στόχων, ενδιαφέρον και ανησυχία για τους άλλους ανθρώπους και για το μέλλον, δυνατότητα για αισθήματα αγάπης και πάθους, ξεκάθαρη σεξουαλική ταυτότητα.
Είναι φανερό ότι αυτό που σηματοδοτεί την εφηβεία είναι η κίνηση προς την αυτονομία και την ανεξαρτησία. Αυτή είναι η φυσιολογική πορεία μέσα από την οποία πρέπει να περάσει ο έφηβος για να φθάσει στην ψυχολογική ενηλικίωση.(Πηγή: Εγκυκλοπαίδεια Υγείας)
Σοβαρότερα προβλήματα ψυχικής Υγείας:
- Ψυχιατρικά προβλήματα
- Εξαρτήσεις από ουσίες
- Ψυχολογικές δυσκολίες και ψυχοκοινωνικά προβλήματα
- Προβλήματα σχέσεων (στην οικογένεια, στο σχολείο, με το άλλο φύλο, στη διαπροσωπική επικοινωνία, κ.λπ.)
- Ανάγκες ψυχοκοινωνικής υποστήριξης, συμβουλευτικής και πληροφόρησης για τα ειδικά ζητήματα ψυχικής υγείας των εφήβων και νέων.
ΠΩΣ ΜΠΟΡΩ ΝΑ ΒΟΗΘΗΣΩ ΤΟ ΠΑΙΔΙ ΜΟΥ;
Ο ρόλος του γονέα στην εφηβεία μπορεί να προσαρμοσθεί εστιάζοντας στα παρακάτω σημεία:
1. Μπορεί να γίνει καλός ακροατής. Αυτό σημαίνει ότι αφήνει πίσω του το ρόλο αυτού που τα γνωρίζει όλα, του δικτάτορα ή αυτού που ασχολείται με την πειθαρχία και ακούει χωρίς να κρίνει και χωρίς να προδίδει την εμπιστοσύνη του παιδιού. Το να ακούει κανείς μπορεί να γίνει οποιαδήποτε στιγμή ακόμη και όταν κάνει κάτι άλλο όπως να μαγειρεύει, να πλένει το αυτοκίνητο ή όταν τρώνε όλοι μαζί. Συχνά οι έφηβοι στις μικρότερες ηλικίες προτιμούν να μιλούν χωρίς οι άλλοι να τους κοιτούν στα μάτια.
2. Μπορεί να θέσει αξίες και να γίνει πρότυπο. Αυτό θα το κάνει ΟΧΙ με τα λόγια αλλά με την συμπεριφορά του. Πρέπει ο γονιός να ξεκαθαρίσει κατ΄αρχήν για τον εαυτό του τις πιο σημαντικές αξίες που θα ήθελε να έχουν τα παιδιά του, π.χ. υπομονή, επιμονή, ικανότητα για συμπόνια, ειλικρίνεια, θάρρος και να συμπεριφέρεται ο ίδιος ανάλογα με αυτές τις αξίες.
3. Μπορεί να εκπαιδεύσει. Ο γονιός μπορεί να ενθαρρύνει το παιδί για μάθηση με το να κάνει ο ίδιος ερωτήσεις όπως π.χ. όταν το παιδί του ασχολείται με κάτι καινούριο να ρωτήσει «πώς το πέτυχες αυτό, για ξαναδοκίμασε το» ή ακόμη να ενθαρρύνει το παιδί, όταν έχει απορίες για κάτι, να ψάχνει το θέμα σε βιβλία, περιοδικά κλπ. Εφόσον το διαδίκτυο έχει γίνει μέρος της ζωής μας, ο γονέας πρέπει να μάθει στον έφηβο πώς να κρίνει τις πληροφορίες που διαβάζει, εάν είναι αξιόπιστες ή όχι.
4. Ο γονέας πρέπει να βάζει όρια. Τα όρια πρέπει να αφορούν στα θέματα που ο γονέας θεωρεί πολύ σοβαρά, και όχι σε όλες τις συμπεριφορές. Ακόμα, θα πρέπει να είναι συνεπή με τις αξίες που προβάλλει ο γονέας. Οι κανόνες, τα όρια και οι συνέπειες, εάν αυτά ξεπεραστούν, πρέπει να τεθούν εξ΄αρχής και όχι όπως προκύπτουν και οι συνέπειες θα πρέπει να εφαρμοστούν. Έτσι ο έφηβος καταλαβαίνει τι είναι διαπραγματεύσιμο και τι όχι. Όταν υπάρχουν όρια, ο έφηβος αισθάνεται μεγαλύτερη ασφάλεια, διότι έχει μια πυξίδα για το προς τα πού οφείλει να κινηθεί και αισθάνεται αυτοπεποίθηση ανεξάρτητα εάν εξωτερικά εκφράζει δυσαρέσκεια.
Χρειάζεστε άμεση βοήθεια;
Καλέστε την Τηλεφωνική Συμβουλευτική Υπηρεσία της Ε.Ψ.Υ.Π.Ε. (Εταιρεία Ψυχοκοινωνικής Υγείας του Παιδιού και του Εφήβου):
- 116 111 | Γραμμή αποκλειστικά για Παιδιά & Εφήβους
- 801 801 1177 | Γραμμή αποκλειστικά για Γονείς
- 111 30 | Γραμμή αποκλειστικά για Εκπαιδευτικούς
Περισσότερα:
Διαβάστε τον ΟΔΗΓΟ ΓΙΑ ΓΟΝΕΙΣ ΜΕ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΨΥΧΙΚΗΣ ΥΓΕΙΑΣ του Πανεπιστημίου Αθηνών
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου